Gerçek Özne: İşi yapan özne.
Etken, dönüşlü, işteş çatılı eylemlerin yüklem olduğu cümlelerde bulunur.
Ayhan yarın İstanbul'a gidecek. / Ayhan-gerçek özne / yüklem-etken eylem
Ayşe odasına gidip süslendi. / Ayşe-gerçek özne / yüklem-dönüşlü eylem
Arif ile Hüseyin dövüşmüş. / Arif ile Hüseyin-gerçek özne / yüklem işteş eylem
Sözde Özne: İşten etkilen özne
Edilgen-geçişli eylemlerin yüklem olduğu cümlelerde bulunur.
Dün çocuklar Ankara'ya gönderildi. / çocuklar-sözde özne / yüklem-edilgen eylem
Örtülü Özne: Zarf tümleci içinde yer alan özne
Edilgen eylemlerim yüklem olduğu cümlelerde bulunur.
İdare tarafından sınavlar ertelendi. / idare tarafından-örtülü özne / yüklem-edilgen eylem
Gizli Özne: Söylenmemiş özne
Etken, edilgen, dönüşlü, ve işteş çatılı eylemlerin yüklem olduğu cümlelerde bulunur.
Yarın sizi arayacak. / o-gizli özne / yüklem-etken eylem
Rahatsızlanınca hemen eve gönderilmiş. / o-gizli özne / yüklem edilgen eylem
Not: Edilgen, dönüşlü, işteş eylemlerin yüklem olduğu cümlelerdeki gizli özne, gerçek öznedir. Edilgen eylemlerin yüklem olduğu cümlelerdeki gizli özneler ise sözde öznedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder