''De'' nasıl yazılır?

De'nin Yazımı

“de(da) bağlacı

Kullanıldığı cümleye değişik anlamlar katan “de” bağlacı başlı başına bir sözcüktür ve daima ayrı yazılır. Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamında bozulma olmaz; ama daralma olur.

Bu işi ben de yapabilirim.

Bugün de aramadı.

Parayı alalım da tatile çıkalım.

Buraya gelmiş de beni aramamış.

Ünsüz benzeşmesine uğramaz; “te, ta” biçimi yoktur.

Bugün ders te çalışmadı. / yanlış        

Bugün ders de çalışmadı. / doğru

Ek olan de ikiye ayrılır:

Hal eki olan –de (-da, -te, -ta)

Eklendiği sözcüğe bitişik yazılır. Bu eki alan sözcük, yükleme sorulan “nerede,kimde” sorularına yanıt verir. Cümleden çıkarıldığında anlam ve anlatım bozulur.

Bütün eşyalarım sende kalmış.                                        

İzmir’de yeni bir ev tutmuşlar.
Annemler halamda kalacakmış bu akşam.

Kedicik ağaçta kalmış.

Yapım eki olan –de (-da, -te, -ta)

 Eklendiği sözcüğe bitişik yazılır.. Sıfat ve zarf türetir. Cümleden çıkarıldığında anlam ve anlatım bozulur.

Bu semtte gözde insanlar yaşarmış. / sıfat

Sınavda sözde özneyi sormuşlar. / sıfat
Bayramda dayımlar gelecek. / zarf

ÖRNEK (2001-ÖSS)

 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

A) Nasıl oldu da beni hatırlayamadı, bir türlü  anlayamadım.    

B) O kadar çok çalıştı ki havanın karardığını fark etmedi.

C) Bugün sinemaya gidelim, yarında size geliriz.

D) Yarınki toplantıya kimlerin katılacağı belli değil henüz.

E) Geçmişte yaşanan tatsızlıkların unutulmasını istiyordu artık.

Doğru yanıt: D (yarın da)

ÖRNEK (1987-ÖYS)

 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?

A) Bu toplantıya Yusuf’da katıldı mı?

B) O da gitse olmaz mıydı sanki?

C) Bu tür çalışmalar da yararlı oluyor mu?

D) O da çok başarılı bir öğrenci değil miydi?

E) O da İzmit’te mi oturuyor?

Doğru yanıt: A (Yusuf da)