Cümleler yapıları bakımından basit (tek yargılı) cümle ve birleşik (çok yargılı) cümle olmak üzere ikiye ayrılır.
Basit (tek yargılı) cümle
İçinde bir tek yargı (yüklem) bulunan cümlelerdir.
Bu işi mutlaka almalıyız.
İki gün önce aramış seni telefonla.
Birleşik (çok yargılı) cümle
İçinde birden çok yargı (yüklem+eylemsi) bulunan cümlelerdir.
Beni ararsa ben de seni ararım.
Ankara'ya gitmeyeceğimi bildiği için uğramıştır.
Not: Birleşik cümleler kuruluşlarına göre dörde ayrılır:
1. Girişik cümle:
Yan yargısı eylemsi olan birleşik cümleler
Sınavları bir kez daha inceleteceğini söylemiş.
2. Kaynaşık (iç içe) cümle:
Yan yargısı iç cümle olan birleşik cümleler
Anneme, size destek olacağım, demiş.
3. Koşullu cümle:
Yan yargısı dilek-şart kipiyle çekimlenen birleşik cümleler
Yarın gelirse bu kitapları verin.
4. Ki'li cümle:
Yan yargısı ki bağlacıyla bağlanan birleşik cümleler
Kitaplarımı getirdim ki biraz ders çalışayım.